تعیین تجمع جیوه در اندام های مختلف خوتکا (anas cerecca) و چنگر (fulica atra) در تالاب بین المللی فریدونکنار

برای حفظ محیط زیست و کنترل آلودگی باید اطلاع دقیقی از میزان آلاینده ها بخصوص فلزات سنگین و پراکنش آنها در محیط هایی همچون تالاب ها داشته باشیم. از جمله آلاینده های اکوسیستم های آبی جیوه می باشد. این عنصر نگرانی ویژه اکوسیستم های آبی است، جایی که طی فرآیند انتقال زیستی، متیلاسیون صورت می گیرد و در جانوران تجمع پیدا می کند و طی فرآیند بزرگنمایی زیستی در زنجیره غذایی افزایش می یابد. انتخاب پرندگان، می تواند انتخاب مناسبی برای پایش آلودگی های محیط زیستی از جمله جیوه باشد. به این دلیل که بیولوژی آنها به خوبی شناخته شده، نسبتاً قابل مشاهده بوده و به تغییرات محیط زیست نیز حساس می باشند. در این مطالعه مقادیر جیوه در بافت های (کبد، کلیه و عضله سینه) 16 قطعه چنگر و 15 قطعه خوتکا در تالاب بین المللی فریدونکنار که از پر مصرف ترین پرندگان توسط مردم بومی می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری جیوه با استفاده از دستگاه جذب اتمی با تکنیک بخار سرد انجام شد. آنالیزهای آماری با استفاده از نرم افزار spss و excel انجام گردید. غلظت جیوه در بافت های کبد، کلیه و عضله سینه چنگر دارای اختلاف معنی دار آماری بود (05/0 > p). اما هیچ گونه اختلاف معنی دار آماری در میزان جیوه کبد، کلیه و عضله سینه خوتکا مشاهده نشد. به طور کلی میزان جیوه در کبد هر دو گونه بیشتر از کلیه و عضله سینه بود. همچنین هیچ گونه اختلاف معنی دار آماری در غلظت جیوه بین چنگر و خوتکا مشاهده نشد. غلظت جیوه بین نر و ماده و بالغ و نابالغ هر دو گونه فاقد ارتباط معنی دار آماری بود. در ارتباط بین وزن با غلظت فلز جیوه در اندام های مختلف چنگر و خوتکا و همچنین غلظت جیوه بین بافت های مختلف هر دو گونه همبستگی معنی داری وجود نداشت. در نهایت غلظت جیوه در چنگر و خوتکای تالاب بین المللی فریدونکنار پایین تر از بیشترین حد مجاز مصرف جیوه در غذا توسط انسان بود.